Kanserde Umut Tedavinin Bir Parçasıdır1
Bilimin yeniliklerini, kanser hastalarının daha uzun ve daha sağlıklı yaşayabilmeleri için etkili tedavilere ve bütünsel çözümlere dönüştürmek için çalışan Pfizer Türkiye Onkoloji’yi ve bu alandaki projelerini Onkoloji Kategori Lideri Mehmet Yetiş’ten dinledik.
Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
ODTÜ Biyoloji Bölümü’nden mezun olduktan sonra aynı üniversitede yüksek lisansımı tamamladım. Kariyerime ilaç sektöründe başladıktan sonra ürün müdürü, bölge saha satış müdürü, iş birimi yöneticisi gibi sorumluluklar üstlendim. On yedi yılı aşkın ilaç sektörü kariyerim boyunca birçok liderlik pozisyonunda görev yaptım.
İnsanlığın kanserle mücadelesine ve bu alanda Pfizer’in temel amaçlarına dair neler söylemek istersiniz?
Kanser, insanlığın aslında binlerce yıldır varlığından haberdar olduğu karmaşık bir hastalık. Onun nasıl bir hastalık olduğunu anlamamız ve anlamlandırmamız ise insanlığın son yüz yıllık tarihinde gerçekleşti. Fakat tüm karmaşıklığına rağmen, bilim insanlarının yoğun çalışmaları sayesinde kanseri durdurmamıza, tedavi etmemize ve önlememize olanak tanıyan çok çeşitli yenilikçi yaklaşımlara sahip olduk. En önemlisi de kansere yakalanan her bir insana destek olabilecek bilimsel olanaklara sahibiz.
Küresel çapta yaklaşık her beş kişiden birine yaşamları boyunca kanser teşhisi konuyor.2 Her sekiz erkekten biri ve her on bir kadından biri kanser nedeniyle yaşamını kaybediyor.3 Küresel nüfusun yaşlanması ve büyümesi nedeniyle, yeni kanser vakası sayısının 2040’ta 28,9 milyona çıkması tahmin edilmektedir.4 Benzer şekilde, 2040 itibarıyla, yılda 16,2 milyon insanı kanserle savaşta yitirebiliriz.5 Bu rakamlarda temsil edilen her bir birey birer insan. Kimi zaman bir tanıdığımız, kimi zaman ailemizden biri, kimi zaman da kendimiz… Kanserin insanlara yaşattığı duygusal, sosyal, finansal tahribat ve ülkemizin sağlık sistemi üzerinde oluşturduğu ekonomik yük ise kaçınılmaz.
Kanserle mücadele eden herkesle el ele, hastaların hayatını değiştiren çığır açan yenilikler için çalışma prensibimizin temelinde bu gerçekler yatıyor. Pfizer’de çalışan her birimizi işimize dört elle sarılmaya motive eden de işte bu gerçekleri bilmek. Benimsediğimiz amaç, onkoloji alanındaki çalışmalarımıza ve kanserle mücadele biçimimize şekil veriyor. Amacımız, hastaların hayatlarını değiştiren buluşlar sunmak ve bilimin yoluyla en büyük sağlık sorunlarımıza karşı insanlığın galip gelmesine katkıda bulunmak.
Bizim için daha insan odaklı, daha öncelikli ve küresel çapta daha kapsayıcı bir amaç olamaz. Sağlık çalışanları, hekimler, hasta dernekleri, hasta yakınları, araştırmacı ilaç sektörü ve ülkemizde kanserle yaşayan her bireyle aynı amacı paylaşıyoruz. Ortak amacımızı yerine getirmek için Pfizer Onkoloji olarak dört ana göreve odaklanıyoruz:
- Kapsamlı tedavi portföyümüzü kanser tedavisinde karşılanmamış ihtiyaçlara yanıt verecek şekilde genişletmek
- Son teknolojiye dayalı bilimsel gelişmelere imza atmak
- Hastaların yenilikçi tedavilere erişim koşullarını iyileştirmek
- Tüm çalışmalarımızda “insan” odağını en önemli öncelik olarak benimsemek
Tedavi portföyünüzden bahseder misiniz? Bu portföy ne kadar insanın hayatına dokunuyor?
Pfizer olarak 30 farklı türde kanserin tedavisinde kullanılan yenilikçi ilaç ve biyobenzer ilaç çözümlerine sahibiz. Bu portföy özellikle zorlu ve gelişmiş kanser türlerini tedavi etmeye odaklanıyor.
Kansere yönelik geliştirdiğimiz 24 farklı yenilikçi ilaç ve biyobenzer ilaç, 2020 yılında 30 farklı kanser türü ile yaşayan 839 bin insana ulaştı. Odağımızda metastatik meme kanseri, genitoüriner kanserler, hematolojik kanserler, akciğer kanseri, kolorektal kanser ve melanoma yönelik yeni nesil tedaviler bulunuyor.6 Yalnızca 2020 yılında bu tedavi çözümleri dünyada 716 binden fazla insana ve yakınlarına umut verdi.6 2022 yılı sonu itibariyle 22 yeni ilacımız klinikte kullanılmaya başlandı.6 2025 sonundan önce 13 kadar yeni ilacımızın ruhsat almasını bekliyoruz.6
Bu amaçlarınız doğrultusunda çığır açan hangi çalışmalara imza attınız?
Kanser tekil bir hastalık değil, bir diğer deyişle onu tedavi etme yaklaşımımız, hastalığın kendisi kadar çevik olmalıdır. Başarılı kanser tedavisinin geleceğinin, doğru tedavi seçeneklerini bulmakta olacağına inanıyoruz. Her gün biyolojik, küçük moleküller, immünoterapiler ve birçok tümör tipinde hedefe yönelik tedavileri kapsayan derin ve zengin bir araştırma ve çözüm gamını ilerletmek için çalışan, dünya çapında geniş bir bilim insanı ağına sahibiz.
Kanser hücre döngüsünü bozmak, immünoonkoloji, ilaç direncinin üstesinden gelmek ve kanser hücresi hassasiyetlerini hedeflemek olmak üzere dört stratejik alana odaklanıyoruz. Bu dört alana odaklanırken kanser tedavisine ihtiyacı olan insanlara çığır açan tedaviler sunmak için bilimden yararlanma konusundaki uzmanlığımız ve deneyimimizi kullanıyoruz.
Meme kanserinin genetik yatkınlığına dikkat çeken kampanyanızı yakın zamanda duyurdunuz. Proje hakkında detaylı bilgi alabilir miyiz?
Meme kanseri hastalarının hayatlarına değer katacağı inancıyla “Bizim Rengimiz Cesaret – Bilgi Cesaret Verir”7,8 kampanyasını hayata geçirerek meme kanseri ve kalıtımsal BRCA mutant geni ile ilgili doğru bilgiye erişilmesini ve toplum farkındalığını destekliyoruz.
Bizim Rengimiz Cesaret kampanyamızla kalıtımsal BRCA1 ve BRCA2 genlerini tanımanın ve meme kanserini erken teşhisin önemine dikkat çekiyoruz.9,10 BRCA1 ve BRCA2 genleri, meme kanserine genetik yatkınlığı belirleyen ve en yaygın kalıtımsal meme kanseri nedeni olan genlerdir.7Kampanya, toplumun meme kanseri ile mücadelede kalıtımsal BRCA1 ve BRCA2 genleri hakkında bilgiye ve farkındalığa sahip olmasını sağlayarak, kanserde erken tanının yolunu açıyor.7
BRCA mutant geni ile ilgili halka yönelik bilgi ve farkındalık oluşturmayı hedefleyen kampanyamızla, “Meme Kanserinde Bilgi Nasıl Cesaret Verir, Kendi Kendini Değerlendir, Meme Kanserinde Tipler ve Evreler, BRCA Gen ve Mutasyon Bilgileri, Kimler Test Yaptırabilir, Tıbbi Genetik Danışmanlık, Kanserde Bilgi Neden Önemlidir” gibi başlıklardan oluşan, www.bizimrengimizcesaret.com sitesini hayata geçirdik. Web sitesinde ve sosyal medya hesaplarında doğru ve güvenilir bilgiye ulaşmak mümkün. Meme kanserinin genetik yatkınlığını belirleyen ve en yaygın kalıtımsal genler olan BRCA1 ve BRCA2 genlerine ilişkin mutasyon testi ise kişinin meme kanserine kalıtımsal olarak yatkınlığını değerlendiriyor.7
Kampanya kapsamında ayrıca “Bilgi Cesaret Verir – Bizim Rengimiz Cesaret” 7,8 adlı viral farkındalık oluşturmayı hedefleyen bir film de www.bizimrengimizcesaret.com ‘da yayına aldık.
Filmin izleyiciyle buluşmasıyla birlikte “Pembe Link Challenge’ı” başlattık. Farkındalığın bir parçası olmak isteyenler ise, paylaşım postlarıyla sevdiklerini etiketleyerek, ”Pembe Linki” hikayelerinde paylaştılar.
BRCA 1 ve BRCA2 mutasyonundan bahsettiniz, bu konuda daha detaylı bilgi verebilir misiniz?
BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu bir kişinin annesinden veya babasından aktarılmış olabiliyor. Eğer ebeveynlerden birinde kalıtımsal BRCA mutasyonu varsa, çocuğunda mutasyonlu gen olma olasılığı yüzde 50 oluyor.7
Kalıtımsal BRCA 1 ve BRCA2 gen mutasyonlarının diğer önemli verileri ise şunlar:
- BRCA1 mutasyonu, kalıtımsal meme kanserinin yaklaşık yüzde 35’inden sorumludur.11
- BRCA2 mutasyonu, kalıtımsal meme kanserinin yaklaşık yüzde 25’inden sorumludur.11
- Kalıtımsal BRCA1 mutasyonuna sahip olan kadınların yüzde 55-72’sinde, BRCA2 mutasyonuna sahip olanların ise yüzde 45-69’unda, 70-80 yaşına kadar meme kanseri gelişmesi beklenmektedir.7
- BRCA1 veya BRCA2 mutasyonu olan kadınlar tedavi ile meme kanserinin üstesinden gelmiş olsalar dahi diğer memede ikinci bir kanser gelişme riski normal popülasyona göre çok daha yüksektir.12
- BRCA1 mutasyonu olan kanserler genellikle daha agresif ve tedavisi zor olan üçlü negatif meme kanseri tipindedir. Bu tip, hormon reseptör pozitif meme kanserinde de görülebilmektedir.13
Süregelen diğer projelerinizi de kısaca öğrenebilir miyiz?
Kanserle mücadele eden herkesle el ele anlayışımız çerçevesinde daha birçok proje yürütüyoruz.
Kanserle mücadelede “Bir Arada”yız
Kanser yolculuğunda doğru bilgiye ulaşabilmek kritik önem taşıyor. Pfizer Onkoloji olarak, kanser hastalarının online platformlardaki bilgi ihtiyacını karşılamak amacıyla “Bir Arada” Youtube kanalını hayata geçirdik. Yakın zamanda ise Youtube ve Youtube shorts’un yanı sıra diğer platformlarda da hastalara ulaşabilmek için Instagram ve Spotify kanallarını da devreye aldık. Şu ana kadar platform aracılığı ile 3 milyondan fazla kişinin doğru bilgiye ulaşabilmesine aracı olduk. Projeye https://www.youtube.com/BirArada adresinden ulaşılabilir.
KML ile yaşamak mümkün (KML TV)
Kronik miyeloid lösemi (KML), kemik iliğinin çok fazla akyuvar üretmesi sonucu ortaya çıkan yavaş seyirli bir kanser türü. Uzun süreli tedavi yolculuğu, hasta ve hasta yakınları için hekimlerine sormaya fırsat bulamadıkları birçok soruyu da beraberinde getiriyor. Pfizer Türkiye Onkoloji olarak “KML ile Yaşam” isimli Youtube kanalını hayata geçirdik. Bu kanalda hastalığın tedavisi, yanıt kriterleri, beslenme önerileri ve gebelikte ilaç kullanımı gibi birçok konu hakkında alanında öncü hekimlerin kısa videolarının yer aldığı hasta ve hasta yakınları için güvenilir bir bilgi kaynağı sunmayı amaçladık. Projeye www.youtube.com/@KMLTVHD adresinden ulaşılabilir.
Kaynaklar:
- Seiler A, Jonewein J. Resilience in cancer patients. Front Psychiatry 2019;10:208.
- WHO. WHO launches new campaign to amplify the lived experience of people affected by cancer. https://www.who.int/news/item/18-10-2022-who-launches-new-campaign-to-amplify-the-lived-experience-of-people-affected-by-cancer. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- WHO. Globocan 2020. Cancer Today. All cancers. https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/39-All-cancers-fact-sheet.pdf. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- WHO. Globocan 2020. Cancer Tomorrow. All cancers. Incidence. https://gco.iarc.fr/tomorrow/en/dataviz/isotype?types=0&sexes=0&mode=population&group_populations=1&multiple_populations=1&multiple_cancers=0&cancers=39&populations=903_904_905_908_909_935. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- WHO. Globocan 2020. Cancer Tomorrow. All cancers. Mortality. https://gco.iarc.fr/tomorrow/en/dataviz/isotype?types=1&sexes=0&mode=population&group_populations=1&multiple_populations=1&multiple_cancers=0&cancers=39&populations=903_904_905_908_909_935&single_unit=500000. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- Pfizer Oncology Enterprise Narrative. Last Updated: January 2022.
- National Cancer Institute. BRCA Gene Mutations: Cancer Risk and Genetic Testing. https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/genetics/brca-fact-sheet. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- Vrinten et al. What do people fear about cancer? A systematic review and meta-synthesis of cancer fears in the general population. Psychooncology 2017;26:1070-79.
- Centers for Disease Control and Prevention. Hereditary Breast Cancer and BRCA Genes. https://www.cdc.gov/cancer/breast/young_women/bringyourbrave/hereditary_breast_cancer/index.htm. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- National Breast Cancer Foundation. Early Detection. https://www.nationalbreastcancer.org/early-detection-of-breast-cancer/. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- Casaubon JT, Kashyap S, Regan JP. BRCA 1 and 2. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan. 2022 Sep 19. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470239/. Son erişim tarihi: 13.12.2022.
- Rhiem K et al. The risk of contralateral breast cancer in patients from BRCA1/2 negative high risk families as compared to patients from BRCA1 or BRCA2 positive families: a retrospective cohort study. Breast Cancer Res 2012;14:R156.
- Pogoda K et al. Effects of BRCA germline mutations on triple-negative breast cancer prognosis. Journal of Oncology 2020;Article ID 8545643:1-10.
PP-UNP-TUR-0445